تعاملات دولت الکترونیک

شیوع ویروس کرونا و دیگر ویروس‌های ناشناخته دیگر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی جهان را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده‌اند به طوری که کشورها با بحران کنش سلامت و اقتصاد مواجه هستند. اما از فرصت‌های ایجاد شده هم نباید غافل شد، یکی از این فرصت ها توسعه ارتباطات دیجیتالی است که تعاملات دولت الکترونیک یکی از مهم‌ترین مصادیق آن به شمار می‌رود. در صورتی که تمایل دارید با تعاریف دولت الکترونیک و مراحل استقرار آن آشنا شوید مطلب دولت الکترونیک را مشاهده نمایید.

چهار بعد کلی دولت الکترونیک عبارتند از: دولت با شهروندان (G2C)، دولت با کسب و کارها(G2B) ، دولت با دولت(G2G) و دولت با کارکنانش (G2E)  که می‌توان آن را زیرمجموعه G2G نیز درنظر گرفت.

دولت با کسب و کارها (G2B)

دولت الکترونیک G2B که همان تعامل میان سازمان‌هاي دولتی و بخش خصوصی است بر استراتژی‌هایی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای تسهیل این تعاملات تمرکز دارد . مبانی ضروری برای دستیابی به خدمات G2B برای تراکنش‌های ایمن و معتبر عبارت‌اند از:

• استانداردهای تراکنش‌های الکترونیکی
• مکانیزم پرداخت امن
• زیرساخت‌های کلیدی عمومی

تهیه کالاها و خدمات، فروش کالاهای دولتی مازاد و هماهنگ کردن معاملات از شرکت‌های خصوصی، مالیات الکترونیکی، اخذ مجوز از دولت و تراکنش های الکترونیکی امن مثال هایی از این نوع تعاملات در مبحث G2B می باشند.

دولت با دولت (G2G)

دولت الکترونیک G2G را معاملات انجام شده بین وزارتخانه‌ها، ادارات و آژانس‌ها و مجامع شهری و شهرداری‌ها تشکیل می‌دهند که شامل به اشتراک‌گذاری داده‌ها و انجام مبادلات الکترونیکی بین سازمان‌های مختلف دولتی است. از G2G می توان به عنوان ستون فقرات دولت الکترونیک تعبیر کرد. از عمده‌ترین حوزه‌های کلیدی در این بخش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دبیرخانه الکترونیکی (تمام اطلاعات ارزشمند در مورد عملکرد دولت در سراسر بخش‌های مختلف به هم پیوسته است)
• پلیس الکترونیکی (سوابق پرسنل پلیس، سوابق کیفری و غیره)
• دادگاه الکترونیکی (ایجاد بانک اطلاعاتی از کلیه پرونده‌های قبلی، پرونده‌های در حال رسیدگی و در حال انجام و شبکه‌های سراسری)

دولت با کارمند (G2E)

دولت الکترونیک G2E یک تعامل آنلاین برای واحدهای دولتی است تا اطلاعاتی مانند حقوق و دستمزد، مواد آموزشی و اطلاعات منابع انسانی را با کارمندان خود به اشتراک بگذارند. G2E بر روابط درون دولت در میان کارکنان خود برای هماهنگ کردن عملیات و بهبود کارایی داخلی فرآیندهای تجاری متمرکز است.

دولت با شهروند (G2C)

از آنجایی که مردم مفهوم کلیدی سیاست و همچنین حکومت هستند، دولت مجبور است از طریق نظام شفاف و پاسخگو با شهروندان ارتباط برقرار کند. در این راستا دولت مسئول ارتقای فرصت‌های اجتماعی و خدمات عمومی در زمینه‌های زیر است:

• حمل‌ونقل (ثبت وسایل نقلیه موتوری، صدور گواهینامه رانندگی، صدور مجوز تردد، اخذ مالیات و هزینه از طریق وجوه نقد و بانک و کنترل آلودگی و غیره)
• بیمارستان‌ها (ارتباط بین بیمارستان‌های مختلف در نقاط مختلف کشور برای تضمین خدمات درمانی بهتر به شهروندان)
• آموزش (در دسترس بودن ماژول‌های آموزش الکترونیکی برای شهروندان، حق آموزش)
• پرتال مشاغل آنلاین و خدمات مختلف مشتریان.

دولت الکترونیک G2C، خدماتی مانند صدور گواهینامه، کارت شغلی، گذرنامه، کارت سهمیه، پرداخت قبوض و ثبت مالیات از درب منزل را از طریق پلت فرم دولت الکترونیک تضمین می‌کند و همچنین اهداف اصلی این مدل تضمین توزیع عادلانه اطلاعات برای همه، پذیرش بازخورد شهروندان و بهبود خدمات رفاهی است.

دولت الکترونیکی در حقیقت یکی از کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است که باید از ابعاد مختلف مورد توجه قرار گیرد. برای داشتن یک دولت الکترونیکی موفق، اجرای مؤثر رویه‌های دولت الکترونیک در سطوح ملی و محلی حائز اهمیت است. این عامل نه تنها رقابت‌پذیری اقتصاد را بهبود می‌بخشد، بلکه اعتماد شهروندان را به مبارزه دولت با فساد افزایش می‌دهد.

گزارش‌های اخیر منتشر شده توسط سازمان ملل و بانک جهانی نشان می‌دهد کشورهایی که شاخص‌های دولت الکترونیکی بالایی دارند معمولاً با شاخص‌های محیط کسب‌وکار بالا همراه هستند. یک محیط تجاری خوب، سرمایه‌گذاران باکیفیت را جذب می‌کند و تأثیرات مثبتی مانند انتقال بهتر فناوری، شیوه‌های مدیریت مدرن و محیط‌زیستی ایجاد می‌کند.

آگاهی از نقش‌های حیاتی دولت الکترونیک یکی از اولین گام‌ها به‌سوی یک دولت الکترونیک مؤثر است. این به این دلیل است که اجرای طرح‌های دولت الکترونیک به منابع عظیمی نیاز دارد و این فرایند زمان‌بر است. تجربیات کشورهای دیگر نشان می‌دهد که عوامل مشترک مؤثر بر موفقیت طرح‌های دولت الکترونیک شامل ظرفیت حکمرانی، زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، منابع انسانی و ویژگی‌های اجتماعی-اقتصادی است.

یک دولت الکترونیک موفق باعث بهبود سریع در سایر زمینه‌ها، صرفه‌جویی در منابع برای جامعه و افزایش رقابت کلی اقتصاد خواهد شد، در نتیجه موفقیت دولت الکترونیک باید به‌عنوان یک اولویت کلیدی در نظر گرفته شود.